Filodendron – skąd jest i czym się charakteryzuje?

Rodzaj filodendron został przypisany do rodziny obrazkowatych. Filodendrony występują głównie w tropikalnych warunkach i swoim zasięgiem obejmują Meksyk, Paragwaj i Argentynę. Łodygi u młodych roślin mają długie międzywęźla, które wraz z wiekiem rośliny się skracają. Kwiatostany wyrastają z pachwin liściowych i są podobnie zbudowane jak u anturium, czyli przypominają kolbę. Kwiatostan może być różnej barwy, wewnętrzna komora kwiatu zwykle jest innej barwy niż górna część pochwy. W warunkach naturalnych roślina wydaje owoce. Są to jagody, w środku znajdują się podłużne nasiona z żeberkowatą łupiną.

Filodendron ‘Narrow Escape’  – wygląd

W warunkach domowych ten gatunek nie przekracza dwóch metrów wielkości. W stanie naturalnym spotkać go można w Ameryce Środkowej oraz w północnej części Ameryki Południowej. Ma duże błyszczące i ciemnozielone liście, które mają ciekawe ząbkowania na blaszce liściowej. Roślina w warunkach domowych może wydać kwiaty. Pochwa kwiatu jest purpurowa, kolba zaś biała. Kwiat kwitnie krótko, bo 2-3 dni. Później zamyka się i można go wyciąć, ponieważ osłabia roślinę. Filodendron posiada charakterystyczne korzenie powietrzne. Nie należy ich usuwać, bo wtedy roślina marnieje oraz choruje.

Typowy kwiat rodziny obrazkowatych

Filodendron ‘Narrow Escape’ – wymagania

Roślina nie ma dużych wymagań i jest raczej łatwa w uprawie, należy zapewnić jej jasne stanowisko, ale bez bezpośredniego słońca. Filodendron może stać też w półcieniu. Roślina wymaga wysokich temperatur i dużej wilgotności. Jeśli zapewnimy jej podobne warunki, które występują w dżungli amazońskiej – zachwyci nas swoimi kwiatami.

Filodendrony powinny mieć odpowiednio przepuszczalne podłoże, można używać mieszanki dedykowanej do filodendronów, które zapewnia roślinie właściwy drenaż. Do podlewania powinno się używać wody odstanej, przegotowanej, taką samą wodą można zraszać rośliny. Optymalna temperatura dla gatunku to 18-25°C. Temperatura nie powinna spaść poniżej 12°C, może być to śmiertelne dla rośliny.

Liście lubią gromadzić duże ilości kurzu, dlatego korzystnie wpływa na nie przecieranie ich wilgotną szmatką. Roślinę nawozi się od lutego do września co dwa tygodnie nawozami organicznymi (np. biohumus) lub mieszankami dla roślin zielonych. Zimą należy podlewać oszczędnie, ale nie wolno dopuścić, aby ziemia przesuszyła się w doniczce. Młodsze rośliny przesadza się co roku, starsze dopiero co 3 lata.

Strzałkowaty, ząbkowany liść

Rozmnażanie filodendronu ‘Narrow Escape’

Najprostszym sposobem rozmnażania rośliny jest pobieranie sadzonek poprzez wycinanie fragmentów pędu zawierającego korzenie przybyszowe. Sadzonka powinna mieć przynajmniej 2 liście. Pęd ukorzeniać można w wodzie lub w mieszance torfu i piasku. Najlepszą temperaturą do ukorzeniania jest 20-25°C.

Fragment pędu z korzeniami powietrznymi

Szkodniki filodendronów

Wełnowce i miseczniki – szkodniki z grupy czerwców bardzo często atakują rośliny doniczkowe, także filodendrony. Duże liście rośliny sprawiają, że te szkodniki możemy usunąć mechanicznie, za pomocą wacika nasączonego rozcieńczonym octem lub denaturatem. Zabieg powtarzamy kilkakrotnie, aby pozbyć się wszystkich form szkodników. Wełnowce przypominają klaczki waty, miseczniki to wypukłe, brązowe twory, które przymocowane są do liści.

Wciornastki – najczęściej spotykane są dwa gatunki wciornastków, które atakują filodendrony – wciornastek cieplarek i wciornastek zachodni. Częściej atakują monstery, ale mogą też żerować na liściach filodendronu. Trudno zobaczyć je gołym okiem, ponieważ larwy są bardzo niewielkie i jasne. Na liściach pojawiają się liczne, srebrzyste plamki. Do monitorowania występowania wciornastków służą niebieskie tablice lepowe, do których przyklejają się dorosłe osobniki. Zmywanie szkodników z liści sprawdzi się również w przypadku wciornastków.

Larwy wciornastków na spodniej stronie liścia

Mszyca ziemniaczana – może pojawiać się od połowy czerwca. Larwy zasiedlają ogonki liściowe najmłodszych liści i wysysają soki. Rozwijające się liście mają zahamowany wzrost, są zniekształcone i podatne na choroby grzybowe. Dodatkowo rośliny są pokryte lepką wydzieliną, która jest pożywką dla grzybów patogenicznych.

Filodendron 'Narrow Escape’ – choroby

Zgorzel zgnilakowa filodendronu

Choroba pojawia się najczęściej podczas ukorzeniania roślin. U nasady pędu pojawia się czarna, miękka zgnilizna, która w szybkim tempie obejmuje cały pęd. U starszych roślin choroba prowadzi do zahamowania wzrostu i żółknięcia liści, dlatego jest szczególnie niebezpieczna. Po wyjęciu rośliny z podłoża widać, że korzenie są zgniłe, mają ciemnobrunatny lub czarny kolor. W przypadku wykrycia choroby należy usunąć porażone części rośliny, zastosować środek grzybobójczy lub biologiczny preparat.

Choroby infekcyjne widoczne na liściach filodendronów

Zasychanie wierzchołków i opadanie liści filodendronu

Wierzchołkowe pędy zaczynają żółknąć i więdną. Dolne liście stają się żółte i odpadają od rośliny. Przyczynami zasychania wierzchołków może być niewłaściwa wilgotność powietrza (zbyt mała), niska temperatura i mała ilość światła oraz zalanie systemu korzeniowego. Należy wyeliminować czynniki, które pogarszają kondycję rośliny.

Zasychanie brzegów blaszki liściowej u Anturium

Zasychanie liści filodendronu

Liście zaczynają zasychać, brązowieć, na początku objawy widoczne są na brzegu blaszki liściowej, a potem nekroza szybko się przemieszcza do środka. Przyczyną jest przesuszanie bryły korzeniowej.

Plamistość liści filodendronu

Na liściach pojawiają się ciemnobrązowe, okrągłe plamy o dość regularnym kształcie. Są one początkowo wodniste i szybko się powiększają. Obwódka plamy jest żółta, co jest dość charakterystycznym objawem. Na powierzchni plamy można zauważyć czarne punkciki – są to skupiska zarodników grzyba. Porażone liście należy usunąć, a rośliny opryskać preparatem grzybobójczym.

Szara pleśń

Może pojawiać się podczas ukorzenienia sadzonek. Dotyka liści, które bezpośrednio stykają się z podłożem. Na pędach pojawia się miękka, brązowa zgnilizna. U starszych roślin może pojawiać się, kiedy filodendron nie ma odpowiednich warunków (w słabo przewiewnym miejscu, bez dostatecznej ilości światła przy zbyt dużej wilgotności powietrza). Przy dużej wilgotności na brunatnych plamach pojawia się szary nalot. Są to strzępki grzyba wraz z zarodnikami. Należy zmienić warunki rośliny – zmniejszyć wilgotność, zapewnić przewiewne miejsce i spryskać roślinę biopreparatem.

Plamistość obwódkowa filodendronu

Na liściach pojawiają się niewielkie plamy, są suche i mają charakterystyczną czerwonawą, grubą obwódkę, a w okolicach plamy liść jest żółty. Plamy szybko postępują przy wysokiej temperaturze i dużej wilgotności powietrza. Porażone liście należy niezwłocznie usuwać, ponieważ zarodnikują, trzeba też spryskiwać liście i podlewać podłoże biopreparatami.