Rambutan to owoc, który wywodzi się z Azji Południowo-Wschodniej i jest popularny w Malezji, Indonezji i Chinach. Jego nazwa pochodzi od malajskiego słowa oznaczającego włosy, ponieważ owoc ten ma niezwykłą skórkę z miękkimi, różowymi lub czerwonymi włoskami. Pod skórką ukrywa się biały, soczysty i słodki miąższ, który zawiera twardą pestkę. Rambutan jest źródłem witaminy C, błonnika, żelaza, miedzi i fosforu. Ma wiele zalet dla zdrowia, smakuje wyśmienicie i jest prosty w spożyciu. W tym artykule zapoznasz się z pochodzeniem i występowaniem, cechami rośliny i owoców, właściwościami zdrowotnymi, sposobem jedzenia i smakiem oraz możliwościami przygotowania rambutanu. Na zakończenie przedstawimy kilka ciekawostek o tym niecodziennym owocu.
Pochodzenie i występowanie rambutanu
Rambutan (Nephelium lappaceum) należy do rodziny sączyńcowatych (Sapindaceae) i jest krewnym innych egzotycznych owoców, takich jak liczi, longan czy rambai. Pochodzi z obszarów tropikalnych Azji Południowo-Wschodniej, gdzie rośnie dziko lub jest uprawiany od ponad tysiąca lat. Obecnie rambutan jest rozprzestrzeniony w wielu krajach o ciepłym klimacie, takich jak Tajlandia, Filipiny, Wietnam, Indie, Sri Lanka czy Australia. Rambutan jest owocem sezonowym i zazwyczaj dojrzewa od czerwca do sierpnia oraz od grudnia do stycznia.
Charakterystyka rośliny i owoców rambutanu
Rambutan to drzewo wiecznie zielone, które osiąga wysokość od 10 do 25 metrów. Ma szeroką koronę z liśćmi pierzastymi, składającymi się z 3-11 eliptycznych lub lancetowatych listków. Kwiaty rambutanu są drobne, białe lub żółtawe, zebrane w wiechy. Zapylane są przez owady lub nietoperze. Owoce rambutanu są kuliste lub owalne, o średnicy od 3 do 6 centymetrów. Skórka owocu jest cienka i skórzasta, pokryta miękkimi włoskami o różnej długości i kolorze – od różowego przez czerwony po żółty. Miąższ owocu jest biały lub lekko różowy, soczysty i słodki. Zawiera jedno nasiono o twardej łupinie i gorzkim smaku. Nasiono nie nadaje się do spożycia na surowo, ale można je uprażyć lub ugotować.
Właściwości zdrowotne rambutanu
Rambutan ma wiele właściwości zdrowotnych dzięki swojemu bogatemu składowi odżywczemu. Zawiera on dużo witaminy C, która wzmacnia odporność organizmu, chroni przed infekcjami i wolnymi rodnikami oraz wspomaga produkcję kolagenu. Rambutan dostarcza także błonnik, który reguluje pracę układu pokarmowego, zapobiega zaparciom i obniża poziom cholesterolu. Rambutan jest źródłem żelaza, które jest niezbędne dla prawidłowego tworzenia się czerwonych krwinek i zapobiegania anemii. Owoc zawiera również miedź, która pomaga w transporcie tlenu do tkanek i współdziała z żelazem w produkcji hemoglobiny. Rambutan dostarcza także fosfor, który jest ważny dla zdrowia kości i zębów oraz dla funkcjonowania układu nerwowego. Ponadto rambutan ma działanie przeciwzapalne, przeciwbakteryjne i przeciwnowotworowe. Może pomóc w leczeniu infekcji dróg moczowych, biegunki, gorączki, cukrzycy, nadciśnienia i raka.
Jak jeść i jak smakuje rambutan
Rambutan jest owocem, który można jeść na surowo lub wykorzystywać do różnych potraw i napojów. Aby jeść rambutan na surowo, należy naciąć skórkę nożem lub paznokciem i zdjąć ją z miąższu. Następnie można wyjąć nasiono z miąższu lub po prostu wyssać miąższ z nasiona. Miąższ rambutanu ma delikatną konsystencję i słodki smak, który przypomina liczi, winogrona lub gruszkę. Rambutan można także dodawać do sałatek owocowych, deserów, lodów, jogurtów czy musli. Można z niego robić dżemy, konfitury, syropy czy kompoty. Można też wyciskać z niego sok lub używać go do przygotowywania koktajli, smoothie czy lemoniad. Rambutan nadaje się również do gotowania i pieczenia. Można z niego robić sosy, ciasta, ciasteczka czy chutney. Rambutan jest także składnikiem niektórych dań kuchni azjatyckiej, takich jak curry, sałatki czy zupy.
Co można z niego przygotować
Oto kilka propozycji na to, co można przygotować z rambutanu:
- Napar z rambutanu: Do szklanki wrzącej wody dodać 4-5 obranych owoców rambutanu i łyżeczkę miodu. Zaparzać przez 10 minut i odcedzić. Napar ma działanie odświeżające i wzmacniające.
- Nalewka z rambutanu: Do słoika wsypać 200 g cukru i dodać 500 g obranych owoców rambutanu. Zalać 0,5 litra wódki lub spirytusu i szczelnie zamknąć. Odstawić w ciemne i chłodne miejsce na 4 tygodnie. Codziennie potrząsać słoikiem. Po tym czasie nalewkę przefiltrować przez gazę lub filtr do kawy. Nalewkę można pić na czczo lub jako dodatek do herbaty, lub kawy.
- Wywar z rambutanu: Do garnka wlać 2 litry wody i dodać 500 g obranych owoców rambutanu oraz 100 g cukru. Gotować na małym ogniu przez około godzinę. Wywar ma działanie moczopędne i oczyszczające organizm.