Późna jesień to bardzo odpowiedni termin na sadzenie czosnku. Można robić to wczesną wiosną, ale wtedy często zapominamy o wysadzeniu cebul, przecież mamy tyle innej pracy! Październik lub pierwszy tydzień listopada to świetny termin na sadzenie czosnku z własnej uprawy. Czosnek jest rośliną, która świetnie radzi sobie zimą, nie przemarza i nie gnije.

Termin:

październik, listopad – kiedy ziemia nie jest zamarznięta.

Pierwsze wschody:

ciepła zima sprzyja wzrostowi czosnku, końcem stycznia można zauważyć już pierwsze listki, jeśli zostaną uszkodzone przez mróz – bez obaw, roślina zregeneruje swoją powierzchnię asymilacyjną.

Zbiór cebulek:

pierwsze cebulki zbierzemy końcem lipca, jeśli czosnek został posadzony w październiku

Wybór odmiany:

w uprawie amatorskiej można stosować wszystkie odmiany czosnku, poniżej przedstawiam kilka najpopularniejszych odmian dostępnych na rynku polskim:

Harnaś – najpopularniejsza odmiana czosnku, laureat nagrody AGRO POLSKA, zdobywca złotego medalu POLGRA FARM. To typowa ozima odmiana czosnku. Posiada do 13 ząbków w jednej główce. Łuska, która okrywa ząbki jest koloru fioletowego, główka jest sporych rozmiarów, może ważyć nawet 80 g. Charakteryzuje się wysoką zawartością związków siarkowych – alliny (aż 1,65%) oraz allicyny (1,55%).

[zdjecie  odmiany harnaś]

Arkus – odmiana wybijająca w pęd kwiatostanowy, tworzy do 7 ząbków. Maksymalna masa główki to 60 g. Arkus jest odporny na zimowanie, nie trzeba go okrywać. Jest odmianą plenną, o niższej zawartości substancji czynnych. Allina aktywna – 1,52%, allicyna – 1,39%.

Ornak – czosnek tej odmiany tworzy bardzo duże główki, które długo zachowują świeżość, doskonale nadaje się na rynek. Tworzy do 8 ząbków o dużych rozmiarach. Łuska jest koloru białego, widać jasne fioletowe żyłki.

Jankiel – typowa odmiana jara czosnku do wysadzania wiosną. Główki są duże, cienka łuska jest przeważnie biała, a główka zwarta i owalna. Czosnek ten nie tworzy pędu kwiatostanowego.

[zdjecie  odmiany jankiel]

Rozstawa:

ząbki sadzimy w rzędach co 30 cm na głębokości 5 cm.

Podłoże: ziemia pod uprawę czosnku powinna być żyzna, najlepiej z dużą zawartością próchnicy. Dobrze rośnie na ziemiach nawożonych obornikiem, z dużą ilością kompostu. Nie zaleca się uprawy na ziemiach ciężkich i podmokłych.

 Choroby i ochrona czosnku

Materiał, który służy do uprawy czosnku powinien być zdrowy, gdyż zakażone ząbki mogą być źródłem choroby dla całego wysadzonego czosnku. Najgroźniejszymi chorobami są te przenoszone przez grzyby.

 Fusarium spp.to gatunek grzybów, które wywołują gnicie ząbków czosnku. Jest to typowa choroba odglebowa. Zainfekowane rośliny posiadają rachityczne liście o żółtej barwie. Na ząbkach pojawia się różowawy nalot. Z piętki porażonej cebulki wyrasta niewielka ilość korzeni. Niestety, ale cała roślina powinna zostać spalona lub zutylizowana.

Biała zgnilizna czosnku – kolejna choroba grzybowa, która wywoływana jest przez Sclerotium cepivorum. Objawy są typowe dla grzybowych chorób odglebowych, ale na porażonej piętce cebuli powstaje watowata grzybnia. Cała cebulka pokryta jest czarnymi punkcikami – to charakterystyczne zarodniki grzybowe zwane sklerocjami. Zarodniki potrafią przetrwać w glebie nawet 8 lat. Więc jeśli zauważymy chorobę na plantacji – musimy zaprzestać na pewien czas uprawy czosnku oraz cebuli, gdyż kolejne rośliny zainfekują się.

Innymi patogenami niebezpiecznymi dla czosnku są wirusy. Przenoszą się wraz z materiałem matecznym, wektorami wirusów są też owady – szpeciele. Typowymi objawami chorób wirusowych są przebarwienia blaszki liściowej. Typowy wygląd porażonego szczypioru to mozaika, smugowatość, pasiastość. Często dochodzi do zahamowania wzrostu roślin, rośliny są karłowe i słabo plonują. Objawy wirusów często można pomylić z błędami w nawożeniu.

Ochrona i zapobieganie chorobom w uprawie amatorskiej

W przydomowych uprawach nie zaleca się używania preparatów do ochrony roślin, bardzo ważna jest profilaktyka, która zapobiega powstawaniu chorób. Kluczowe znaczenie ma podłoże do uprawy czosnku oraz cebuli – powinno być żyzne i przepuszczalne. Ciężkie i zlewne podłoże sprzyja infekcji grzybowej. Ważny jest właściwy płodozmian, zwłaszcza jeśli w poprzednim roku choroba wystąpiła. Wszystkie resztki roślinne powinny zostać poddane utylizacji, nie należy ich kompostować, ani pozostawiać na grządkach.