Mandarynka

Wieloletnia roślina pochodząca z Azji Południowej. Owoc uprawiany jest głównie Chinach, basenie morza śródziemnego, Brazylii, Japonii, Stanach zjednoczonych i Dekanie. Do Europy mandarynka trafiła w XIX wieku. Nazwa owocu wywodzi się od wyspy Mauritius, którą kiedyś nazywano Mandarą. W zależności od odmiany mandarynka występuje jako duży krzew lud drzewko dorastające do 8 metrów wysokości.

Owoce mandarynki

Owoce są lekko spłaszczone o średnicy około 6 cm. W smaku słodkie lub słodko kwaśne w zależności od odmiany. Pomarańczowa skórka daje dość łatwo oddzielić się od miąższu. Posiada przyjemny intensywny zapach. W skórce znajdziemy wiele cennych substancji. Jedną z nich jest nibelytyna, która zapobiega procesom prowadzącym do takich schorzeń jak: miażdżyca, cukrzyca typu 2 czy stłuszczenie wątroby. Ze skórki możemy przyrządzić syrop przeciwkaszlowy (posiada również właściwości przeciwbólowe). Aby uzyskać syrop wystarczy startą skórkę zasypać cukrem (można zastąpić miodem) i pozostawić na kilka dni. Należy pamiętać o wcześniejszym wyszorowaniu owoców, gdyż z pewnością znajduje się na nich środek konserwujący. Badania naukowe potwierdziły również, że w skórkach mandarynki znajduje się substancja, która działa destrukcyjnie na niektóre komórki rakowe. Ze skórki można przygotować także ekologiczny środek czyszczący. W tym celu wystarczy zalać ją octem. Nie możemy zapomnieć także o nalewce która posiada właściwości wzmacniające i rozgrzewające oraz łagodzące stany zapalne.

Hybrydy i krzyżówki

Do gatunku mandarynek zaliczamy  liczne hybrydy i krzyżówki. Spośród wielu odmian należy wymienić klementynki, tangerynki, tangele, satsuma, organiki. Odmiany te charakteryzują się odmiennymi rozmiarami, kolorem i smakiem.

Klementynka

Według najnowszych badań powstała ze skrzyżowania słodkiej pomarańczy i mandarynki. W literaturze i internecie można znaleźć także informację, że jest krzyżówką mandarynki i pomarańczy gorzkiej – nie są to jednak aktualne informacje. Klementyna jest odmianą najczęściej spotykaną w polskich domach.

Najpopularniejsze odmiany klementynek to:

Commune – zwana również Algier, zwyczajna, podstawowa klementynka razem ze szczepem Monreal jest uważana za pierwsze odkryte naturalne klementynki w Algierii. Drzewo tej odmiany jest silnie odporne na niskie temperatury.

Monreal – druga obok Commune podstawowa odmiana, która powstała naturalnie. Uprawiana w basenie morza śródziemnego ma duże znaczenie ze względu na wczesne dojrzewanie, które ma miejsce w październiku. Monreal Clementine jest jedną z najsłodszych i najłatwiejszych do obierania w rodzinie mandarynek.

Nour –średnio późna odmiana o dobrej jakości owocach. Owoc posiada delikatny miąższ, soczysty i bardzo smaczny. Zbiory trwają od połowy do końca stycznia.

Clemenules – znana również pod nazwą: Nules, Clementina de Nules. Powstała w mieście Nules w prowincji Castellón w Hiszpanii jako mutacja odmiany Monreal. Odmiana uważana za jedną z najlepszych klementynek pod względem słodyczy i smaku. Beznasienne i soczyste owoce dojrzewają w listopadzie. Odmiana nawet przy niewielkich drzewach jest bardzo produktywna.

Marisol – odmiana o delikatnym i soczystym miąższu posiadającym rześki smak. Owoce większe od Clemenules mają tendencję do opadania podczas ulewnych deszczów. Z tego powodu często zrywana wcześniej będąc jeszcze zieloną i poddawana dojrzewaniu za pomocą gazu. Odmiana dojrzewa w okolicach października i listopada.

Fina –Oryginalna odmiana klementynki o bardzo smacznych owocach została sprowadzona z Algierii do Hiszpanii w 1925 roku. Z odmiany tej pochodzi większość hiszpańskich klementynek. Drzewo daje dobre plony owoców.

Corsica – odmiana ta uprawiana jest na Korsyce – jedynym miejscu we Francji, gdzie znajdują się uprawy klementynek. Jest to popularna odmiana rozpowszechniona na całym świecie.

Caffin – owoce tej klementynki dojrzewają nieco wcześniej niż inne odmiany i lepiej się wybarwiają, ale nie trzymają się zbyt dobrze na drzewach. Owoce smaczne i aromatyczne, bardziej soczyste niż wiele innych odmian.

Oroval – spontaniczna mutacja Fina, odkryta w 1950 r. Owoce są nieco większe niż u innych klementynek, ale gorzej wybarwione.

Sidi Aissa – mutacja klementynki Fina odkryta w Maroku. Ceniona tam ze względu na duże rozmiary owoców i trwałą skórkę. Sidi Aissa jest odmianą bardzo produktywną. Mówi się, że ma taki sam okres dojrzewania jak Clemenules, ale lepszy wewnętrzny kolor i smak.

Hernandina – to późna odmiana dostępna w Hiszpanii w lutym i marcu. Jest mutacją odmiany Fina. Charakteryzuje się zielonym odcieniem skórki wokół podstawy owocu, co dla niektórych konsumentów jest nieatracyjne. Kolor skóry nie ma jednak wpływu na jakość miąższu. Co ciekawe, owoce są wystarczająco dojrzałe do spożycia w grudniu, ale skórka na tym etapie jest nadal bardzo zielona. Owoc bardzo smaczny i soczysty.

Orogrande – odmiana ta jest bardzo podobna do odmiany Clemenules.  Jest to pierwsza mandarynka sezonu. Jej  zbiór odbywa się około trzech tygodni przed zbiorem mandarynki Clemenules.

Hybrydy klementynek

Dwie najbardziej popularne hybrydy klementynek to:

Nova – to hybryda klementynki Finy i tangelo Orlando. W 1971 roku „Nova” została wprowadzona do Europy, gdzie nosi nazwę Clemenvilla. Owoce mają średnią wielkość i są kuliste.Posiadają cienką czerwono-pomarańczową skórkę, która dość łatwo się obiera. Miąższ ciemnopomarańczowy o delikatnej teksturze, soczysty o słodkim, bogatym smaku. Dojrzewa wczesną zimą i dobrze trzyma się drzewa. Doskonała na marmolady.

Ortanique –  jest odmianą z grupy hybryd mandarynkowo-pomarańczowych – krzyżówka mandarynki i słodkiej pomarańczy. Cechuje się dużym rozmiarem i zaokrąglonym kształtem. Owoc posiada intensywnie pomarańczowy kolor, a jego  skórka przywiera mocno do miąższu. Cechuje ją wysoka zawartość soku, brak pestek i rozpływający się miąższ. Zbierana jest na przełomie stycznia i lutego.

Na koniec trzeba jeszcze wspomnieć o Tangelo będącym hybrydą mandarynki i grejpfruta. Najpopularniejsze odmiany to Minneola, Pearl, Orlando, Sunshine, Allspice. Owoce Tangelosą zazwyczaj  bardzo słodkie i soczyste, z gorzkim posmakiem.