Wężownica należy do rodziny agawowatych, inaczej nazywana jest „językiem teściowej”, z racji tego, że roślina charakteryzuje się strzelistymi, ostro zakończonymi liśćmi, co może kojarzyć się ze stereotypową teściową. Ojczyzną wężownicy jest Afryka, stąd jej duża odporność i charakterystyczny wygląd. Roślina w warunkach domowych może zakwitać latem, nie wytwarza dekoracyjnych kwiatów, ale są one pachnące. Sansewieria rośnie wolno, co sprawia, że jest rośliną długowieczną. Uważa się, że rośliny wytwarzają duże ilości tlenu, dlatego polecane są do sypialni.
Dla kogo sansewieria?
Sansewieria to roślina, którą bardzo trudno nieświadomie zniszczyć. Jest uwielbiana zarówno przez miłośników sukulentów, jak i przez osoby, które z roślinami nie chcą mieć wiele wspólnego. Doskonale znosi warunki mieszkaniowe, wybacza zapominalskim brak podlewania i nawożenia, rozmnaża się całkiem łatwo. Polecana jest do słabiej oświetlonych miejsc w mieszkaniu. Często znajdziemy ją w budynkach użyteczności publicznej, gdzie stoi niewrażliwa na wahania temperatury i zanieczyszczenie. W sprzedaży najczęściej spotkamy się z sansewierią gwinejską (Sansevieria trifasciata).
Optymalne warunki do uprawy wężownicy
Sansewieria najlepiej czuje się, jeśli zapewnimy jej temperaturę w zakresie 18-20 °C. Zimą temperatura nie powinna być niższa niż 15°C. Lubi dużą ilość światła rozproszonego, ale świetnie radzi sobie w ciemniejszym pomieszczeniu. Wężownice sadzi się do podłoża lekkiego, próchnicznego. Woda nie powinna zalegać, gdyż jej nadmiar może doprowadzić do gnicia korzeni. Można używać mieszanki podłoża do uprawy sukulentów. Dzięki temu zadbamy o właściwy drenaż rośliny. Gnicie korzeni sansewierii jest głównym punktem zapalnym, który może przyczynić się do śmierci rośliny. Lepiej ją przesuszyć niż przelać. Wężownica nie znosi stojącej wody, dlatego należy zawsze wylewać nadmiar wody po podlewaniu. Podlewa się oszczędnie – w okresie letnim – raz na dwa tygodnie. W okresie zimowym – raz na miesiąc. Przed podlaniem zawsze sprawdzamy, czy ziemia w doniczce jest sucha. Nawozić roślinę należy tylko latem, wystarczy robić to raz w miesiącu.
Rozmnażanie sansewierii
Jak łatwo rozmnożyć wężownicę? Istnieje wiele sposobów na rozmnażanie rośliny. Najlepiej jest dzielić duże sansewierie, możemy mieć pewność, że roślina będzie identyczna z rośliną mateczną. W przypadku robienia sadzonek liściowych – powstała w ten sposób roślina traci żółtą obwódkę charakterystyczną dla wielu odmian rośliny. Wykonywanie sadzonek liściowych jest też czasochłonne. Z rośliny pobiera się liść, tnie się go na części i wkłada do przepuszczalnego podłoża (cięciem do podłoża). Rośliny nie przesadza się zbyt często, ponieważ lubi mieć ściśnięte korzenie. Donice zmieniamy nawet dopiero po 6 latach.
Choroby i szkodniki sansewierii
Wężownica jest rośliną odporną. Wśród chorób, które mogą jej dolegać, zwykle wyróżnia się te związane z nadmiernym podlewaniem rośliny.
Miękka zgnilizna bakteryjna wężownicy
Chorobę wywołuje bakteria (Erwinia carotovora ssp. carotovora). Pierwsze objawy choroby najczęściej zauważalne są u nasady liści. Są to lekko zagłębione plamy. Szybko brązowieją i powiększają swoją średnicę. Tkanka zapada się i traci objętość, miękkie tkanki nieprzyjemnie pachną. Rośliny z objawami choroby należy usuwać (porażone liście), rośliny można spryskać preparatem ekologicznym (np. Biosept, Biochikol, Bioczos).
Fuzaryjna plamistość liści wężownicy
Choroba wywoływana przez grzyb z rodzaju Fusarium (Fusarium moniliforme). Na liściach zaczynają pojawiać się czerwonobrunatne, okrągłe plamy. Są one lekko zagłębione, szybko powiększają się, a czasem mogą swoim zasięgiem objąć całą blaszkę liściową. W miejscu plam tkanka roślinna zaczyna się wykruszać. Aby zapobiegać rozprzestrzenianiu się choroby – porażone liście należy usuwać zaraz po wykryciu zmian na liściu.
Obgryzione liście wężownicy mogą świadczyć o żerowaniu chrząszczy (opuchlaki). Mamy z tym do czynienia najczęściej latem, kiedy to chrząszcze dostają się do mieszkania poprzez otwarte okna. Chrząszcze najlepiej ręcznie usunąć z rośliny.
Odmiany sansewierii
Na rynku jest bardzo wiele odmian wężownicy, niektóre z nich są bardzo popularne, inne to prawdziwe rarytasy.
Sansewieria gwinejska ‘Moonshine’
Dekoracyjne ubarwienie tej odmiany polega na widocznym cieniowaniu. Nasada liścia jest srebrzysta, a wierzchołkowa część przechodzi w zieleń. Liście są szerokie, a roślina dorasta do 70 cm wysokości. Nowe, młode liście są dużo jaśniejsze niż starsze, co jest dodatkowym atutem tej odmiany.
Sansewieria gwinejska ‘Laurentii’
Bardzo popularna odmiana, którą spotkać można praktycznie wszędzie. Atutem rośliny są żółte brzegi liści. Na blaszce liściowej widoczne są poprzeczne, jasne smugi.
Sansewieria gwinejska ‘Black Diamond’
Roślina ma bardzo ciemne liście i złotawe, cienkie obwódki. Na blaszce liściowej, na całej długości mogą występować złote plamki. Roślina dorasta do 60 cm, wraz z wiekiem staje się ciemniejsza.
Sansewieria gwinejska ‘Hahnii’
Bardzo popularna odmiana wężownicy, występuje w różnych wariacjach. Liście dorastają do 15 cm, układają się w rozety. Gęste ułożenie liści sprawia, że ta odmiana jest wrażliwa na gnicie, należy pamiętać, aby nie dopuszczać do pozostawienia wody w rozecie liściowej.
Sansewieria gwinejska ‘Golden Hahnii’
Roślina charakteryzuje się żółtymi smugami na liściach.
Sansewieria ‘Fernwood Punk’
Odmiana dorasta do 25 cm, charakteryzuje się grubymi i mięsistymi liśćmi. Liście mają wyraźną rynienkę i są ostro zakończone. Liście rosną we wszystkie strony, co nadaje roślinie oryginalny wygląd.
Odmiana bardzo podobna do poprzedniej, ale brak wyraźnie rynienki na liściach. Liście są cienkie, cylindryczne, ostro zakończone. Roślina tworzy atrakcyjne kępki.
